ΠΑΤΜΟΣ

Η Πάτμος είναι νησί του Αιγαίου Πελάγους. Κατά τους αρχαίους Έλληνες ανήκε στις Νότιες Σποράδες, με τη σύγχρονη πολιτική διαίρεση της χώρας στη Δωδεκάνησο. Βρίσκεται νότια της Σάμου, ΝΑ. της Ικαρίας και ΒΔ. της Λέρου, και απέχει περίπου 25 μίλια από τη Τουρκία.
Είναι σχετικά μικρό νησί, με μέγιστο μήκος 10 μίλια, μέγιστο πλάτος 6 μίλια και με συνολικό μήκος ακτών τα 18 μίλια. Η έκτασή της φθάνει περίπου τα 34,142 τ.χλμ.. Το έδαφός της είναι βραχώδες, ηφαιστειογενές και απότομο με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (270μ.) που βρίσκεται στο κέντρο της νήσου, νότια της. Υφίστανται ακόμα δύο υψώματα ένα στο βόρειο τμήμα τις "Σκλάβες", και ένα στο νότιο το "Πράσο".
Γενικά η ακτογραμμή της είναι πολυσχιδής με πλήθος ακρωτηρίων, όρμων και ορμίσκων. Σημαντικότερες νησίδες που την περιβάλουν την Πάτμο είναι τα: Πρασονήσι, Τραγονήσι, Χιλιομόδι, κ.α.. Στην Πάτμο υπάγονται και τα ανατολικότερα αυτής νησιά Αρκοί, Λειψοί και Αγαθονήσι.
Η Πάτμος μαζί με τα νησιά Αστυπάλαια και Λέρος υπάγονται στην επαρχία της Καλύμνου, ο δε κυριότερος συνοικισμός αυτής, η Χώρα (Πάτμος) αποτελεί ίδιο Δήμο, κτισμένη σε υψώμα, όπου υπερέχει η Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (του Ευαγγελιστή) σε μορφή μεγάλου κάστρου. Άλλοι μικρότεροι συνοικισμοί του νησιού είναι η Σκάλα, ο Κάμπος (βόρεια) και το Διακόφτι και ο Σταυρός (νότια).
Σύμφωνα με τη μυθολογία οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν ο Ποσειδώνας και η Πάτμος ή Πάντως που δεν ήταν άλλη από την θεά Άρτεμη. Οι πρώτοι ιστορικά κάτοικοι του νησιού ήταν οι Κάρες το 2000 π.Χ. και μετέπειτα οι Δωριείς και οι Ίωνες. Πολύ αργότερα όταν την Πάτμο κυρίευσαν οι Ρωμαίοι, το νησί έγινε τόπος εξορίας. Το 95 μ.Χ. ο εξόριστος Αγ. Ιωάννης ο Θεολόγος έφτασε στο νησί όπου και έγραψε την Αποκάλυψη μέσα σε σπήλαιο στους πρόποδες του Μοναστηριού. Το νησί έγινε τόπος προσκυνήματος για τους απανταχού Χριστιανούς.
Το 1100 μ.Χ. ο ιερομόναχος Χριστόδουλος ίδρυσε το Μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου. Το 1200 το νησί κυριεύτηκε από τους Βενετούς και το 1537 από τους Τούρκους. Από τα τέλη του 16ου αιώνα οι κατακτητές πλούτισαν από το εμπόριο και την ναυτιλία του νησιού. Το λιμάνι της Σκάλας έγινε το ασφαλέστερο και κυριότερο λιμάνι όλης της περιοχής. Μεγάλες αποθήκες χτίστηκαν, κάστρα και αρχοντικά για να προστατευθούν από τις πειρατικές επιδρομές. Το 1659 οι Βενετοί κατέστρεψαν το νησί και την Πάτμο κυρίευσαν οι Τούρκοι μέχρι το 1948 οπότε και μετά από διάφορες άλλες κυριαρχίες το νησί ενσωματώθηκε με την μητέρα Ελλάδα.
Κατά τη θρησκευτική ιστορία γίνεται γνωστή από τον 1ο αιώνα από την παρουσία εκεί ως εξόριστου για δύο χρόνια του Ιωάννου του Θεολόγου, μαθητή του Ιησού, ο οποίος βρισκόμενος στη σπηλιά της Αγίας Άννας συνέγραψε το «Ευαγγέλιο» (πιθανώς) και την «Αποκάλυψη»,. Στη Σκάλα σώζονται τα δύο εκκλησάκια αφιερωμένα το μεν ένα στον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και το άλλο στους μαθητές του Πολύκαρπο και Πρόχορο.
Μετά το θάνατο του Ιωάννη του Θεολόγου στην Έφεσο, περί το έτος 100, η Πάτμος πέφτει στην αφάνεια για οκτώ αιώνες, όταν το 904 μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους κουρσάρους του Λέοντα του Τριπολίτη, οι αιχμάλωτοι Θεσσαλονικείς προσορμίσθηκαν στο νησί.
Το έρημο αυτό νησί άρχισε να εποικίζεται στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας, όταν ο μοναχός Όσιος Χριστόδουλος από τη Βιθυνία έλαβε από τον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιο Α' τον Κομνηνό (1081 – 1118) την άδεια να ιδρύσει στην Πάτμο τη Μονή Ιωάννου του Θεολόγου επί υψώματος ψηλότερα από του σπηλαίου της Αποκαλύψεως ακριβώς επί του αρχαίου βωμού της Θεάς Άρτεμης.
Η εν λόγω περίτειχη Μονή κτίσθηκε σε μορφή μεσαιωνικού κάστρου με επάλξεις και τείχη επιστήριξης με καθολικό στο κέντρο αυτής, μικρό μεν, αλλά περίλαμπρο στην τέχνη, καθώς και με άλλα πέριξ κτίσματα και κελιά, καθώς και δεξαμενές. Πέριξ της Μονής άρχισαν να εγκαθίστανται πλην μοναχών και κοσμικοί με τις οικογένειές τους ανεγείροντας οικίες και έχοντας ως άσυλο την εν ήδη κάστρου οχυρωμένη Μονή σε περίπτωση κινδύνου πειρατικής επιδρομής. Έτσι η Μονή συνδέθηκε με την ιστορία και την ανάπτυξη του νησιού.

Η Πάτμος είναι ένα νησί με έντονο διαμελισμό, με αποτέλεσμα στις ακτές της να δημιουργούνται πολλοί κόλποι ή μικρότεροι όρμοι και πολλές πανέμορφες παραλίες. Λάμπη, Κάμπος, Λιβάδι του Γερανού, Αγριολίβαδο, Μελόι, Γροίκος, Ψιλή Άμμος είναι μερικές από αυτές.
Την Πάτμο θα μπορούσε κανείς να την χαρακτηρίσει ολόκληρη ένα μεγάλο αξιοθέατο. Η Πάτμος έχει κυρίως δύο ειδών αξιοθέατα. Πρώτα από όλα αυτά που έχουν να κάνουν με την Αποκάλυψη, την Χώρα και την Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Λίγο πολύ με την θρησκευτική αυτή πλευρά της Πάτμου συνδέονται όλες οι εκκλησίες και τα μοναστήρια αλλά και γενικά οι ανθρώπινες επεμβάσεις στο νησί. Σημαντικά είναι επίσης τα αξιοθέατα της Πάτμου που έχουν να κάνουν με το φυσικό της περιβάλλον. Ο έντονος διαμελισμός της Πάτμου με τους στενούς πορθμούς, τα ακρωτήρια, τις αλυκές, τα μονοπάτια και τις παραλίες, που προσφέρουν μεγάλες απολαύσεις στον περιηγητή του νησιού. Μερικά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα που αξίζει να επισκεφθείτε στην Πάτμο: Mοναστήρι Αγ. Ιωάννη Θεολόγου, Σπήλαιο Αποκάλυψης, Μοναστήρι Ζωοδόχου Πηγής, Καστέλλι.

Χρήσιμα τηλέφωνα:
• Tαξί:+30 22470 31225
• Λιμεναρχείο:+30 22470 31231 / +30 22470 34131
• Αστυνομία:+30 22470 31303
• Δήμος:+30 22470 31235/34130
• Πρώτες Βοήθειες:+30 22470 31557